CİBALİ - FENER - BALAT

Payitaht İstanbul... Kostantiniye… Ya da Büyük Kostantin’in kurduğu Büyülü Şehir…
Asırlar boyunca birçok milletin mekânı olmuş, Orta Çağın, Osmanlı Dünyası’nın en büyük şehri.

Onu değerli yapan en önemli unsur her zaman barındırdığı değişik kültürlerdi. Ne yazık ki 20. yy. dan sonra hızla kaybettiğimiz bu kültürel doku 21. Yüzyılla birlikte artık sona ermek üzere. Şehirde “ötekilerin” kültürel mirasından kalanların izlerini sürebileceğimiz çok az yer kaldı. Bunların başında da Cibali, Fener, Balat gelir.

Cibali deyince akla ilk olarak Cibali Tütün Fabrikası gelmektedir. 1884 yılında Tütün Rejisinin Mimar Vallaury’nin inşaa ettiği bu binada üretime başlaması Türkiye’de sanayinin gelişiminin odak noktasını oluşturur. İlk kez müslüman kadın işçilerin çalışmaya başladığı fabrika kadın mücadelesinin de önemli dönüm noktalarına şahit olacaktır. Erkeklerle eşit ücret almak isteyen kadın işçiler ilk direnişlere imza atacaklar hatta toplu olarak Valiliğe kadar yürüyüş düzenleyeceklerdir. Türkiye’de ilk kreş bu fabrikada kurulur. 1930 yılında millileştirilen fabrikadaki yaşam aynı zamanda Cumhuriyet dönemindeki sendikalaşma ve işçi hareketleri içine hep ilklerin yaşandığı mekân olur. Fabrika çevresini de etkileyecek ve bölgede fabrikada çalışanlarının oturduğu yeni bir yaşam oluşacaktır. Bu dönemi en iyi anlatan romancılarımızdan olan Orhan Kemal de 10 yıl süre ile hemen fabrikanın arkasındaki bir evde kiracı olarak oturmuştur. Bugün fabrikanın yerini 2002 yılında öğretime başlayan Kadir Has Üniversitesi almış durumda. Mimar Mehmet Alper önderliğinde başlayan restorasyon “Europa Nostra Mimarlık Ödülü” nü kazanmış.

Gezimiz saat 10’da Üniversite’nin içinde yer alan Rezzan Has Müzesinde başlayacak. Buradaki özel arkeolojik eserler koleksiyonunu gezecek ve bodrumda yer alan Hamam ve Sarnıç kalıntılarını göreceğiz. İçinde Orhan Kemal’in evi de olan Cibali evlerini gezerek devam edeceğiz yolumuza.

Burada Sinan’ın eseri olan Küçük Mustafa Paşa Hamamı ve Azize Theodasia adına inşa edilmiş eski bir kiliseden çevrilmiş Gül Baba Caminin etkileyici atmosferi görülmeye değer. 3. Murat’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış olan Aya Kapı Hamamını gördükten sonra ünlü Cibali Karakolu’nun da yer aldığı Cibali Kapı’yı inceleyecek ve gezimize Fener’e doğru devam edeceğiz.
Yolumuzun üzerinde dışarıdan göreceğimiz Aya Nicola Kilisesi ve Surların üzerinde yer alan taş odalar var. Buradan sonra anıtsal girişi ile Maraşlı Rum okulunu görecek ve bunun karşısında yer alan zengin bir Rum Tüccarın üç kızı için yaptırdığı, günümüzde otel olarak kullanılan evleri gezeceğiz. Anlaşılacağı üzere Fener Osmanlı döneminde özellikle sarayda tercüme odasında çalışan zengin Rumların oturduğu bir semt. Daha sonraki Durağımız ise yüzyıllardır Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanılmakta olan Aya Yorgi Kilisesi. Dünya Ortodokslarının merkezi olma özelliğini koruyan Kilise’nin içindeki kutsal emanetleri görecek ve Patrikhane hakkında bilgi alacağız.
Patrikhaneden çıktıktan sonra bugün kafeleri ile hareketli Fener sokaklarının içinde bulacağız kendimizi. Öğlen yemeğimizi burada alacağız. Yemek sonrası kahvemizi Dimitri Kantemir Kültür Evinde içeceğiz. Ardından Fener’in tepelerine tırmanarak Moğalların Meryemi Kilisesine geleceğiz. Kilise Fatih’ten alınan özel bir fermanla günümüze kadar aralıksız işlevini sürdürmüş. Bu özelliği ile hala işlevini sürdüren en eski Kilise olma özelliğine de sahip. Sonraki durağımız ise Mektebi Kebir olarak adlandırılan ve zaman zaman yanlışlıkla patrikhane sanılan Kırmızı Tuğlalardan yapılmış etkileyici rasathane kubbesi ile Rum Lisesi (Kırmızı Okul).
Bu kez yine renkli sokaklardan bir zamanlar yahudi nüfusun yoğunlukla yaşadığı Balat’a doğru devam edecek. Burada Kudus Patrikhanesine bağlı Meryem Ana kilisesini, Yanbol Sinagogu, Çana Sinagogu, Tahta Minare Cami, Hızır Çavuş Cami, Ahrida Sinagogu, Ermeni Okulu ve Surp Hıreşdagabet Ermeni Kilisesi’nin hikayelerini dinleyip rıhtıma çıkacak ve Stevi Stefan Bulgar Kilisesi (Demir Kilise)’nde gezimizi sonlandıracağız.

Şehir içi yürüyüş turudur.

Önerilen malzemeler: Rahat bir ayakkabı, rahat kıyafetler, şapka, güneş gözlüğü, küçük sırt çantası, yağmurluk, düzenli kullandığınız ilaçlar,
Rehber gezinin seyrini bozacak nedenlerden (yol durumu, hava şartları ) dolayı programda değişiklik yapabilir.